yatak yarası ne demek?

Yatak Yarası (Bası Yarası)

Yatak yarası, diğer adıyla bası yarası veya dekübitüs ülseri, uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaynaklanan, cilt ve alttaki dokularda meydana gelen hasarlardır. Genellikle kemik çıkıntılarının üzerinde, cildin bir yüzeye sürtünmesi veya basınç altında kalması sonucu oluşur. Yatak yaraları önlenebilir ve tedavi edilebilir durumlardır.

Nedenleri:

Basınç: Uzun süre aynı pozisyonda kalmak, özellikle kemikli bölgelerde (kalça, topuk, dirsek vb.) basıncın yoğunlaşmasına neden olur. Bu basınç, kan akışını engelleyerek doku ölümüne yol açar.
Sürtünme: Cildin bir yüzeye sürtünmesi, özellikle hareket halindeyken (örneğin, yatakta kaymak), cildin zarar görmesine ve yara oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Nem: Terleme, idrar veya dışkı nedeniyle cildin uzun süre nemli kalması, cildi yumuşatarak hasar görme olasılığını artırır.
Beslenme Yetersizliği: Yetersiz beslenme, cildin iyileşme kapasitesini düşürerek yatak yarası oluşumunu kolaylaştırır.
Dolaşım Bozuklukları: Dolaşım sorunları olan kişilerde, dokulara yeterli oksijen ve besin gitmediği için yatak yarası riski daha yüksektir.

Evreleri:

Yatak yaraları, hasarın ciddiyetine göre evrelendirilir:

Evre 1: Ciltte kızarıklık, ısı artışı ve dokunmaya hassasiyet. Cilt bütünlüğü bozulmamıştır.
Evre 2: Ciltte kısmi kalınlıkta hasar, sıyrık, su toplaması veya yüzeysel ülser şeklinde görülebilir.
Evre 3: Ciltte tam kat hasar. Yağ dokusu görülebilir. Derin bir krater şeklinde olabilir.
Evre 4: Ciltte tam kat hasar. Kas, kemik veya tendon gibi alttaki yapılar görülebilir. Geniş nekroz ve enfeksiyon riski yüksektir.

Risk Faktörleri: